| Geri |
FİİLLERDE ZAMAN |
| Dilimizde tek
zamanlı ek almış fiiller olduğu gibi birden çok
zaman veya kip eki almış fiiller de vardır. bunlar: A. Basit Zamanlı Fiiller: Tek zaman eki almış fiillerdir. Türkçede geniş zamanla birlikte dört temel zaman bulunur. 1. Geçmiş Zaman: İş veya oluşun daha önceden, geçmişte yapıldığını bildiren zamandır. İkiye Ayrılır. İkiye Ayrılır: a. Belirli (-di'li) Geçmiş Zaman: Eylemin sözün söylendiği andan, önceden yapıldığını, söyleyenin kesin inancıyla tam anlatrır: Fiillerde bulunan "-di, -du, -dü, -tu" ekleri -di'li geçmiş zamanı belirtirler. Öğretmenimiz sınıfa geldi. Bütün çocuklar bahçeye koştu ... b. Belirsiz (-miş'li) Geçmiş Zaman: Eylemlerin sözden önce yapıldığını bildirir ancak, kesinlik yoktur. Söyleyen kendisi duyup görmemiş, işitmiştir. Bu kip masallara yakışır. Fiillerde bulunan "-muş, -mış, -miş, -müş" ekleri -miş'li geçmiş zamanı belirtirler. Okul bahçesinde üç tur koşmuş. Havalar soğuyunca üşütmüş... 2. Şimdiki Zaman: Eylem ile anlatımın birlikte olduğunu bildiren zamandır Ders çalışıyorum. Alış veriş yapıyorum. 3. Gelecek Zaman: Eylem ile anlatımdan sonra yapılacağını bildiren zamandır Aynur tiyatroya gidecek. Birlikte eğleneceğiz. 4. Geniş Zaman: Eylem her zaman yapılabileceğini bildiren zamandır Akşamları trene binerim. Her gece oyun oynarım. B. Birleşik Zamanlı Fiiller: Birden çok zaman veya kip eki almışlardır. 1. Hikâye: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "idim veya idi" getirilerek yapılır. bak (ı) + yor + idi __ bakıyordu al + mış + idim __ almıştım 2. Rivayet: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "imişim, imiş" getirilerek yapılır. bak (ı) + yor + imiş __ bakıyormuş al + acak + imiş __ alacakmış 3. Şart: Basit zamanlı bir fiile ek fiil olan "isem, ise" getirilerek yapılır. bak (ı) + yor + isem __ bakıyorsam al + acak + ise __ alacaksa [][][] |